Khi Nào Nên Kích Chồi Cho Cây Cà Phê?

Trong quá trình canh tác cà phê, việc quản lý chồi – cành đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bộ khung, quyết định năng suất và tuổi thọ vườn cây. Tuy nhiên, không phải giai đoạn nào cây cà phê cũng có thể kích chồi. Nông dân cần nắm rõ thời điểm thích hợp để vừa giúp cây phát triển cân đối, vừa tránh tình trạng suy kiệt.

1. Cây cà phê con (0–6 tháng sau trồng) – Không nên kích chồi

• Giai đoạn cây mới trồng (cao 10–20 cm), cây đang tập trung ra rễ – nuôi thân chính.

• Nếu kích chồi quá sớm, cây sẽ ra nhiều chồi phụ khi bộ rễ chưa đủ khỏe, dẫn đến thân yếu, cành èo uột, ảnh hưởng đến bộ khung sau này.
  👉 Việc cần làm: Bón phân hữu cơ, NPK lân cao, amino acid, humic và rong biển để rễ khỏe, thân chính phát triển thẳng và mạnh.

2. Cây cà phê kiến thiết cơ bản (6–18 tháng sau trồng) – Thời điểm bắt đầu kích chồi

• Khi cây đã cao khoảng 40–60 cm, rễ phát triển tốt, lá xanh dày, lúc này cây đã đủ lực để phân hóa chồi.

• Thời điểm thích hợp nhất để kích chồi – bấm ngọn là khi cây đạt 5–6 cặp lá thật, thân chính đã vững.

• Mục đích:

  • Giúp cây ra nhiều cành cấp 1 khỏe, phân bố đều quanh thân.

  • Định hình bộ khung tán, tạo cơ sở cho năng suất về sau.
    👉 Có thể dùng các chất điều hòa sinh trưởng nhóm Cytokinin (như 6-BA, Kinetin) hoặc chế phẩm rong biển kết hợp phân bón lá giàu trung vi lượng (Zn, Bo, Mg) để hỗ trợ bật chồi mạnh và đều.

3. Cây cà phê trong giai đoạn chăm sóc lâu dài – Điều chỉnh chồi duy trì

• Sau 18 tháng trở đi, cây bắt đầu ra cành ổn định.

• Việc kích chồi lúc này nhằm bổ sung cành cấp 1, cấp 2 ở những vị trí trống hoặc thay thế những cành già, cành bị sâu bệnh.

• Thời điểm thường tiến hành:

  • Sau khi thu hoạch (khoảng tháng 12 – 1, tùy vùng).

  • Khi cây đã được bón phân phục hồi, có đủ dinh dưỡng để nuôi chồi mới.
    👉 Lưu ý: Không nên kích chồi trong giai đoạn cây đang nuôi quả, vì có thể làm cạnh tranh dinh dưỡng, dẫn đến rụng quả hoặc quả nhỏ.

4. Một số lưu ý quan trọng khi kích chồi cho cà phê

• Chỉ kích chồi khi cây khỏe, rễ mạnh, lá xanh tốt.

• Kết hợp bấm ngọn – tạo hình để định hướng số lượng và vị trí chồi.

• Bổ sung phân NPK cân đối + trung vi lượng (Zn, Bo, Ca, Mg) giúp chồi ra đều và phát triển thành cành khỏe.

• Tránh lạm dụng chất kích chồi ở cây còn yếu, dễ dẫn đến suy kiệt.

Kết luận

• Không nên kích chồi khi cây cà phê còn nhỏ (10–20 cm).

• Nên bắt đầu kích chồi khi cây đạt 40–60 cm, rễ khỏe, thân chính vững chắc.

• Sau giai đoạn kiến thiết cơ bản, việc kích chồi chỉ thực hiện khi cần bổ sung cành, và phải đi kèm với chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Việc chọn đúng thời điểm kích chồi sẽ giúp cây cà phê hình thành bộ khung cân đối, bền vững, cho năng suất cao và ổn định nhiều năm.